معرفی سیستم تلفنی قدرتمند و محبوب Asterisk

Asterisk محبوب ترین سیستم تلفنی VoIP آزاد و کد باز در دنیا است، در حال حاضر بسیاری از IP PBX های موجود بر مبنای آن تولید شده اند.

استریسک در سال 1999 توسط مارک اسپنسر مدير عامل شرکت ديجيوم در قالب GNU/GPL پايه گذاری شده. استريسک گامی است در جهت عموميت بخشيدن به روشهای گوناگون ارتباطی مبتنی بر شبکه های کامپيوتری و محيطی برای ارتباطات تلفنی, تصويری و کاربريهای مرتبطی نظير IM, Call/Contact Centre و…

با رشد ارتباطات مبتنی بر شبکه های کامپيوتری (IP Based), استريسک با اقبالی روزافزون روبروست. آزاد و رايگان بودن استفاده از آن در مقابل قيمت به نسبت گزاف برندهای موجود در بازار, امکانات زیاد و با کيفيت مناسب, استاندارد بودن پروتوکل ها و عدم وابستگي به سخت افزار يا نرم افزار خاص از برندی معين, راحتی نصب و راه اندازی, وسعت جامعه اطلاعاتی بسط دهنده آن و از همه مهمتر تجميع سرويس های صوتی (اعم از تلفنی و چت), تصويری و ديتا موجب شده اند تا استريسک به عنوان يک سافت سوييچ يکی از اجزای موثر و محرک دنيای ارتباطات نوين (Next Generation) قلمداد گردد.

استريسک بر پايه زبان برنامه نويسی C بنا شده و بر روی سيستم عاملهای گوناگونی نظير,Linux  NetBSD, OpenBSD, FreeBSD, Mac OSX, Solaris, Unix نصب مي شود. علاوه بر اين, نسخه هايی از استريسک نيز ديده شده اند که بر روی پلتفرم ويندوز قابل نصب و راه اندازی هستند. گذشته از آنکه با استفاده از کامپيوترها و سرورهای معمول و محاسبه توان سيستم (CPU/RAM) بر اساس تعداد کاربران, می توان سرويسهای استريسک را عملياتی نمود اما محبوبيت استريسک و تنوع سرويسهای آن موجب شده تا سازندگان بسياری از پلتفرم ها ترکيبی از لينوکس و استريسک برای ساخت تجهيزات ارتباط يکپارچه (Unified Communications) در مقياسهای گوناگون بهره گيری نمايند. از تجهيزات بسيار ساده, کارا و ارزان در مقياس SOHO و SMB گرفته تا طراحی های پيچيده با تعداد کاربر بالا در محيطهای Enterprise. توليد چنين ابزارهايی در عمل بسيار ساده و آسان است. چراکه نرم افزارهای مربوطه موجود بوده و کافيست با طراحی رابط کاربری (اينترفيس) متناسب و عموماً تحت وب, راهبری سيستم را آسان نمود. طبعاً در نمونه های پيچيده تر, تغييرات منبع نرم افزار برای عملکرد بهتر نيز به علت آزاد و متن باز بودن لينوکس و استريسک امکان پذير خواهد بود.

به عنوان يک نرم افزار چندمنظوره که بر بستر شبکه های اطلاعاتی بنيان نهاده شده, تدبير انديشی متناسب همانند طراحی درست شبکه (QoS, Redundancy, Traffic Management & Planning) و استفاده صحيح از سخت افزارهای آن به ویژه در محيط های SMB و Enterprise گريز ناپذير است. بنابراین استريسک چه برای کاربري های ساده ای نظير مرکز تلفن (IPBX) و چه کاربری های پيچيده تری همانند کنفرانس ويدئويی, مرکز تماس (Call/Contact Centre) و يا يکپارچه سازی با نرم افزارهايی نظير اتوماسيون اداری, ERP و… مورد بهره برداری واقع گردد, می بايست واجد چنين پيش شرط هايی باشد.

بر خلاف تصور بسياری, استريسک و اساساً تفکر سافت سوييچ و تبادلات صوتی, تلفنی و تصويری مبتنی بر نرم افزارهای تحت شبکه نه تنها با ديدگاههای سنتی ارتباطات مخابراتی در تعارض نيست که صد البته مکمل و توسعه دهنده آن نيز هست. اگرچه در نگاه اول, ساختاری نظير استريسک برآمده از محبوبيت, گسترش و ارزان بودن ارتباطات مبتنی بر شبکه های کامپيوتری ( VoIP, IP Telephony, Video Conferencing,…) توصيف می شود اما هيچگاه تطابق با ساختارهای سنتی عموماً TDM فراموش نشده و در ديدگاه کلان, مديای ارتباطی تاثيری در ذات عملکرد استريسک ندارد. راه اندازی استريسک بر پايه تجهيزات IP Based اگرچه ساده تر و ارزانتر است اما تطابق با تکنولوژيهای قديمتر همواره مورد نظر بوده. دو مطلب, يکی امنيت و ديگری اطمينان از صحت عملکرد (Reliability) در سيستمهای سافت سوييچ و استريسک در مقايسه با سيستمهای سنتی ارتباطی محل مناقشه مدافعان تفکر سافت سوييچ و ايده های سنتی تر هستند. اين دو مطلب به خودی خود شايسته مقالات تفصيلی جداگانه هستند اما در پايان به اختصار راه حلهای ايجاد يک سيستم استريسک برای پاسخگویی به نيازهای امنيتی و درستی عملکرد بيان شده اند.

رمزنگاری تبادلات (Encryption) بهترين روش موجود است که حتی شنود روی کابل (Line Tapping) و در اختيار داشتن سريعترين کامپيوترها نيز قادر به گسست آن نيست. علاوه بر روشهای معمول می توان پروتوکل های اختصاصی جهت رمزنگاری تبادلات ايجاد نمود. اين مهم به واسطه توانمندی سيستم عامل لينوکس امکان پذير بوده و در کل چه از روشهای معمول رمزنگاری و چه از پروتوکل های اختصاصی, می توان جهت تامين امنيت ارتباطات مابين اجزاء سيستم مبتنی بر استريسک بهره گيری نمود. در کنار اين مطلب, لينوکس به خودی خود, يک فايروال متناسب است که در کنار ساير سدهای امنيتی شبکه, می تواند ضريب امنيتی دسترسی به خدمات دهنده های استريسک را تا حد بالايی تضمين نمايد.

بسياری ويژگيهای برجسته سيستم استريسک که بر پلتفرم لينوکس نصب و راه اندازی شده, در ذات از توانمنديهای سيستم عاملی لينوکس به ارمغان آورده شده اند. قابليتهای پر قدرتی نظير Clustering و High Availability (HA) لينوکس تضمین کننده اطمينان از صحت عملکرد (Reliability) سيستم سافت سوييچ مبتنی بر استريسک هستند. در کنار اين مطلب, امکانات افزونگی (Redundancy) سخت افزاری نظير منابع تغذيه, در کنار امکانات افزونگی شبکه کامپيوتری در قالب لينکها, تجهيزات, پروتکلها و… موجب شده اند تا استريسک اگر نه بالاتر, شانه به شانه سيستمهای TDM Based بايستد.

با اين اوصاف, Asterisk راهی است به سمت ارائه خدمات نوين ارتباطی (Next Generation) در مقياسهای گوناگون SOHO, SMB, Enterprise. راهی که به يکپارچگی, نوآوری و آسانی ارائه طيف وسيعی از خدمات صوت, تصوير و داده (Unified Communications) منتهی شده و به اتحاد روشهای ارتباطی ثابت و سيار در عرصه تعاملات سازمانی (Enterprise Fixed Mobile Convergence) منتهی خواهد شد.

منبع (با کمی ویرایش)